Müze konseptli kütüphane

Kitap tutkunlarının yeni adresi, Kepez Belediyesi’nin Dokuma Park’ta eski trafo binasına kurduğu Cemil Meriç Kütüphanesi, kitapseverlere tarihin içinde sıcak samimi bir ortamda okuma deneyimi sunuyor.

Oğuzhan Ceylan, “Burası kütüphane olduğu gibi müze konseptine de sahip bir yer. Sergilediğimiz eserler bakımından incelediğimizde özel seçkileri okuyuculara sunuyoruz. Mesela, Marks’ın günümüzde Almanca ismiyle bildiğimiz “Das Kapital”i 1933 yılındaki “Sermaye” adıyla Türkçe ismiyle görmek mümkün. Hemen yanında Cenap Şahabettin’in ‘Evrakı Eyyam’ adlı eseri Rumi takvime göre tarihlendirilmiş 1331 yılında basılmış eseri bulunuyor. Yine ‘Notre Dame'ın Kamburu’ sınırlı basım Paris’te basılmış, sayfaları incelediğimizde 1831 ya da 1833 basımı olan Fransız diliyle yazılmış halini görüyoruz. ‘Notre Dame'ın Kamburu’ kitabının üstünde ilk sayfada bir tarih var; 25.3.1926 bu okurun kitabı okumaya başladığı tarih. En son sayfaya bakıyorsunuz, okurun kitabı bitirdiği tarih var. kitabı bir buçuk yılda bitirmiş” diye anlattı.

ANTALYA LİSELİ ÖĞRENCİLERDEN TANPINAR’A MEKTUP

Kütüphaneyi gezerken duvarında Mehmet Akif Ersoy’un “Sebîlürreşâd” adlı gazeteyle karşılaşıyorsunuz.  Sebîlürreşâd’ın özelliği ise, kamuoyuna İstiklal Marşı’nın varlığını ilk kez bu sayısı ile öğrendiği biliniyor. 17 Şubat 1337 yılında yayımlanan gazetede “Kahraman ordumuza İthafen” diye başlıyor. Gezmeye devam ediyoruz ve hemen yanında duvarda; Antalya Lisesi’nden Ahmet Tanpınar’a gönderilmiş öğrenci mektupları var. Oğuzhan Ceylan bu sırada bize mektupların hikayelerini anlatıyor. Mektuplarda Ceylan’ın en çok dikkatini çeken şey, yazanların ‘üslubu’ olduğuna dikkat çekiyor. “Sayın bay Ahmet Hamdi Tanpınar” diye başlayan mektupta, öğrenciler, “Sizin Beş Şehir ve Huzur adlı eserinizi Antalya’da bulamadım. Mümkünse gönderin parasını postalarım” diyor.  Ceylan, “Antalyalı Genç Kıza Mektup diye şiiri vardır. Tanpınar’ın meşhur bir şiirinde ‘ben aslından bu mektubu çocukluğuma gönderiyorum’ der. Antalya’yı över. Hatta derki; ‘Antalya’da edebiyattan başka hiçbir şey yapamayacağıma karar verdiğim şehirdir’ der. Çünkü hayatının belli bir dönemini Antalya Lisesinde öğrenci olarak geçirir, Antalya onun için çok önemlidir” ifadeleriyle mektupların hikayelerini bize aktarıyor. 

 “ORİJİNAL DİLİNDEN KİTABI OKUMA İMKANI SUNUYOR”

Ceylan kütüphanenin açıldığı günden bu yana 450 bin kişiye kapılarını açtığını,  sabah ilk açıldığı saatlerinden itibaren boş yer bulmanın zorlaştığını aktarıyor. Öğrencilerin grup halince ya da tek başına çalışabilecekleri alanlar olduğunu belirterek, “130 bin kitap şu anda kataloğa girdi. Bu kütüphane, kitapları orijinal dilinden okuma imkanı da sağlıyor. Ömer Hayyam’ın ‘Rubailerini’ orijinal dilinden okuyabiliyorsunuz. Birçok dilde kitaba erişebiliyorlar. Bizim kütüphanemiz Antalya’mıza katkı sunmak dışında bir amacı yoktur. Her görüşten kitapları bulabilirsiniz. Cemal Süreya’dan Yaşar Kemal’e. Hepsi Bu memleketin yetiştirdiği insanlar”

KULLANICI DOSTU SİSTEM

Cemil Meriç Kütüphanesi kullanıcı dostu bir sistem üzerine kurulduğunu belirten Ceylan, kitap arayanların bulamadıklarında bilgisayar sisteminde kendileri kitabı aratıp kitabın hangi yerde rafta olduğuna dair bir bilgi fişi veriyor. Ceylan, “Kitabı el yordamıyla da bulabilirsiniz. Ama zaman kaybı olur. Bizim kurduğumuz sistemde cihaza bilgileri giriyorsunuz, kitabınızı aratıyorsunuz. Size hangi rafta, nerede olduğuna dair bir bilgi fişi veriyor. Kendinizde gidip bulabilirsiniz. Bulamadıysanız görevli arkadaşlara veriyorsunuz onlar buluyor” diye aktardı.

Kütüphane’nin aşağı katına iniyorsunuz ve orda da ayrı bir kitap dünyası kurulmuş. Ceylan şöyle ifade ediyor; “Kullanıcılar burayı gördükten sonra ‘burası buz dağının görünmeyen yüzü’ diyorlar. Burası yüzde 80 bağışçıların verdiği kitaplardan oluşuyor ve özel seçkiler var. Üst kattakilerin tamamı belediyenin satın aldığı kitaplar” dedi. Bağışçıların bağışladığı kitapların ilk sayfasını açtığınızda kitabı kimin bağışladığını dair bilgi basılmış. Böylelikle bu sistemi görenlerin de kitap bağışlamak istediğini anlatan Ceylan. “Bu durumun kitap bağışına da teşvik ediyor. Kitapta kaç yılında bağışlamış ayın kaçında bağışlamış. Hepsi yazıyor. Kullanıcılar bunu gördüğü zaman ‘bende bağışlayayım’ diyor. Bir hatıra gibi düşünüyor. Kullanıcılar soruyor ‘ben de kitap bağışlasam senim ismimi de yazar mısınız” diye” dedi

AKDENİZ’İN EN BÜYÜĞÜ

Ceylan kütüphaneyi seçkileri bakımından incelediğimizde Akdeniz’in en büyük kütüphanesi olarak niteliyor. “Araştırmacı buraya geldiğinde, ilahiyat dediğiniz zaman insanların aklına sadece belli başlı şeyler gelebilir ama dini ilgilendiren teoloji ile ilgili birçok kitabı bulabilir. Bütün dinlerle ilgili araştırma kitaplarını bulabilirsiniz. Sadece semavi dinler hak dinler değil, diğer dinler ile ilgili kitaplarda rahatlıkla bulunabilir bizim kütüphanemizde” diye kaydetti.

Aynı zamanda tarihi görüyoruz demiştik. Alt katta yürürken camlı kanallar üzerinde yürüyorsunuz. Ceylan bunları şöyle anlatıyor: “Bu alan eksiden pamuk dokuma iplik sanayinin tüm elektriğini dağıtan elektrik trafosu olarak inşa edilmiş. O dönemde 24 saat elektrik dağıtıyor. Bizim burayı 24 saat açık tutmamızdaki esprisi de bu durum. Bu bine 24 saat çalışma esasına göre ayarlanmış. Şimdilerde ise kütüphane olarak bilgiyi 24 saat veren yer görevi görüyor. Bu gördüğünüz camla kaplı alanlar da elektriğin kabloların geçtiği alanlar. Bir metafor olarak gördüğümüz için bu alanları kapatmak yerine tarihi de insanlara sunuyoruz” dedi.

Antalyalıların Cemil Meriç Kütüphanesine güzel sahip çıktığını belirten Ceylan, “Geleceğe bir şeyler taşıma kaygısı güdülerek bu kütüphane yapıldı. Başkanımız hep derki; ‘eskiyi bozmadan geleceğe taşımak’. İfade etti.  Cemil Meriç Kütüphanesi’nin sosyal medyada da ilgi gördüğünü aktaran Oğuzhan Ceylan, “Kitapla ilgili olan ve İnstagramında dahi kitapla ilgili bir şey aratanın algoritmesine düşen bir kütüphane burası. Anlamda baktığımızda 19 Mayıs 2021 ve 19 Mayıs 2022 tarihleri arasında 1 milyondan fazla erişim sağlanmış. Bir ilçe belediyesinin kütüphanesine göre baktığınız zaman çok yüksek ama her geçen gün daha artıyor” dedi.

GELENE REZERVE EDİLİYOR

Her geçen gün kütüphaneye talebin ‘kat ve kat artıyor’ diyen Ceylan “Hal böyle olunca gelen kullanıcı içerisi doluysa ‘geldiniz de boşsa oturuyorsunuz. Doluysa arkadaşlarımıza isminizi yazıyor. Online bir sistemimiz var. Kalkan kullanıcı ‘ben 65 numaralı masadan kalktım” diyor ve hemen o kalkan kişinin yerini bekleyen kullanıcıya rezerve ediyoruz. Online olarak bekleyen kullanıcıya bildiriyoruz. Ancak kullanıcı gelmesi gerekiyor. Gelip yer bulamadığınızda randevu ile yeri ayıra biliyorsunuz.

ANTALYA’NIN EN BÜYÜK KÜTÜPHANESİ GELİYOR

Cemil Meriç Kütüphanesi’nin artık çok talep olması nedeniyle 1 milyon kitap kapasiteli 2 bin kişiye hizmet edecek Antalya Kütüphanesi’nden söz eden Ceylan, “Sadece Antalya’ya değil Antalya dışına da hizmet edecek, nadir eserler sergisinden tutunda, konferans salonlarına kadar planlanan 9 bin metrekare büyüklüğünde Antalya’nın Gülveren Mahallesinde, Antalya Kütüphanesi yapıyoruz. Temeli atılan Antalya Kütüphanesi Cumhuriyetimizin 100’üncü yılı olan 29 Ekim 2023 tarihinde ilk okurumuzu alacağız. Biz kütüphanelerimizi hep önemli günlerde açtık. Cemil Meriç Kütüphanesini 19 Mayıs’ta açmıştık. Burhanettin Onat Çocuk Kütüphanesini 23 Nisan’da açmıştık” dedi.

Mühübe TAŞKIN