Hatalı ekspertiz raporuna dikkat!

Son dönemlerde araç alım satımlarında ekspertiz raporuna rağmen mağduriyetlerin arttığına işaret eden TÜKETİCİYİ Koruma Derneği (TÜKODER) Şube Başkanı Abdullah Özçulcu, “Şüphelendiğiniz durum varsa bir başka ekspere ya da bir tamirciye gitmenizde fayda var” dedi.

Ekspertiz konusunda bilinen- tanınan yerlerin tercih edilmesi gerektiğine işaret eden Abdullah Özçulcu, “Yetkisiz ve merdiven altı oto ekspertiz noktalarının son yıllarda dramatik şekilde arttığına, sahte ekspertiz belgesi nedeniyle mağdur sayısı her geçen gün yükselmekte.” ifadesini kullandı.

AĞIR HASAR GEÇMİŞİ GİZLENİYOR

Araç alım satımları sonrasında mağdur olanların sayısının her geçen gün arttığına işaret eden Başkan Özçulcu, “Türkiye’de dolandırıcılığın en çok yaşandığı konularda en başı çeken ikinci el araç alım satımında kilometre düşürme, ağır hasar geçmişini gizleme, şasi numarası değiştirme gibi büyük zararlara sebep olan olaylara karşı en güçlü önlem yetki belgesine sahip oto ekspertiz noktalarında” şeklinde konuştu.

ÖNÜMÜZDE EMSAL KARAR VAR

Sadece kilometre düşürme değil iki hatta üç aracın birleşmesinden yapılan tek aracın satışı gibi konularda da şikayetlere rastladıklarını dile getiren TÜKETİCİYİ Koruma Derneği (TÜKODER) Şube Başkanı Abdullah Özçulcu, “TSE Belgesi ve HYB

Belgesi almak için eğitime ve ölçüm makinelerine ciddi bir yatırım yapılması

gerekiyor. Yatırım maliyetinden feragat eden bu yapıdaki firmaların verdiği

 belgeler, hukuki açıdan hiçbir geçerliliğe sahip değil. Bu yüzden araç satın alacak

tüketicilerin ilk önceliği TSE Belgesi’nin ibrazı olmalı. Geçtiğimiz günlerde basına

da yansıyan kilometre düşürmedeki emsal karar, sahte ekspertiz belgesinin ortaya

çıkarabileceği mağduriyetleri tekrar gözler önüne serdi” açıklamasında bulundu.

AÇIK YA DA GİZLİ AYIP FARKETMEZ

“Satılan şey ne olursa olsun satıcının bildirdiği özellikleri taşımaması, değerini veya sözleşme gereğince beklenen faydaları azaltan ya da kaldıran eksikliklerinin bulunması hukuken ayıp olarak nitelendirilir” diyen Başkan Abdullah Özçulcu şöyle konuştu: “İkinci el araç satışının doğası gereği araçta bir takım eksiklikler olacaktır. Burada açık ayıp değil gizli ayıplardan ötürü satıcı ve ekspertizin sorumluluğu gündeme gelir.  Aracın hasar kaydının veya değişen parçasının olması, aracın şasesinde bozulma, eğilme vs. olması, sunroof, radyo, kapı, far, camlar gibi özelliklerin bozuk olması, aracın şanzımanında, motorunda, yakıt sisteminde vs. bozukluk bulunması, kilometresinin düşürülmüş olması, baskı, balata veya yağ sisteminin bozuk olması, sebebi ne olursa olsun bilinmese dahi aracın satıcının vaat ettiğinden düşük performansta çalışması veya hiç çalışmaması, yine belirtmemiz gerekir oto eksperin hukuki sorumluluğun doğması için bu ayıpların var olmasına rağmen ekspertiz raporunda çıkmaması gerekir. Bu ayıpların sonradan öğrenilmesi de önemli değildir. Sonradan ortaya çıkan ayıplar derhal satıcıya ve ekspertize bildirilmelidir.”

İkinci el araçta sorun çıkarsa ekspertizin sorumluluklarından da söz eden Özçulcu, “Belirtmemiz gerekir ki araçta ekspertiz raporunda yer almayan bir ayıp ortaya çıkarsa satıcı ve ekspertiz bundan müteselsil sorumlu olur. Bunun anlamı şudur, alıcı ekspertiz raporunu hatalı veya yanlış düzenleyen ekspere veya satıcıya başvurabilir yahut her ikisine birden başvurabilir. Türk Borçlar Kanunu madde 227 ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun madde 11’de alıcının seçimlik haklarına yer verilmiştir. Esasen bunlar satıcıya karşı ileri sürülebilecek haklardır.  Ancak oto ekspertizinin hukuki sorumluluğu satıcı ile müteselsil sorumluluk olduğu için bunların kural olarak ekspere karşı da izler sürülebileceği kabul edilir. Burada kısaca belirtecek olursak ekspertizin sorumluluğu kapsamında iade, onarım, bedelde indirim veya tazminat gibi bir çok sorumluluk yer alır” ifadelerine yer verdi.

BELGEDE SAHTECİLİK VE DOLANDIRICILIĞA GİRER

Özçulcu, “Önemle tekrar etmemiz gerekir ki eksperin ekspertiz raporundan sorumluluğu, raporda yer almayan bir ayıbın ortaya çıkması sonucunda doğar. Yani raporun gerçek durumu yansıtmıyor olması gerekir ki oto ekspertizin hukuki sorumluluğundan bahsedilebilsin. Oto ekspertizin sorumluluğu yalnızca hukuki sorumluluk mudur? Hayır, somut olayın özelliklerine göre oto ekspertizin hukuki sorumluluğuna cezai sorumluluk da eklenebilir. Yani gerçekleştirdiği fiil bir suç teşkil ediyorsa hakkında cezai işlem de yapılabilir.  Örnek vermek gerekirse oto ekspertiz ‘kasıtlı olarak’ raporu gerçeğe aykırı düzenlerse özel belgede sahtecilik ve dolandırıcılık suçları bakımından cezai sürece tabi tutulabilir.  Burada uygulamada çok yaygın bir meseleye de değinmekte yarar görüyoruz. Bazen aracın kilometresinin kasıtlı olarak düşürüldüğü görülmektedir. Kimi zaman bu ekspertiz tarafından yapılabiliyor. Bu durumda hem satıcı hem de ekspertizin ağır bir fiili söz konusu olur ki bunun sonuçları da ciddi olur” şeklinde konuştu.

Oto ekspertiz raporlarının altında her ne kadar ‘24 saat geçerlidir’ ibaresi yer alsa da TÜKETİCİYİ Koruma Derneği (TÜKODER) Şube Başkanı Abdullah Özçulcu, “Ayıptan sorumluluğun süresine kıyasen oto eksperinin hukuki sorumluluğu 2 yıldır diyebiliriz. Ancak oto ekspertizin hukuki sorumluluğu eğer ağır ihmali veya kötüniyeti söz konusu ise 2 yıldan sonra da devam eder. Belirtmemiz gerekir ki bu tür bir durumda ayıp öğrenilir öğrenilmez hem satıcıya hem de ekspertize derhal başvurulmalıdır” dedi.

Gülşen KABAAĞAÇ