Enflasyonun etkisiyle ticari gayrimenkullerde kiralar son iki yılda hızlı yükseldi. Yüksek kiralar en çok küçük üreticiyi olumsuz etkiledi.
Ticari gayrimenkullerde kira sınırlaması olmaması, özellikle KOBİ’ler ile esnaf ve zanaatkarı vurdu. Yüzde 150’ye varan zam talepleri, bazı bölgelerde 4 katına çıkarken Euro ile kira isteyen mülk sahibi var.
Gayrimenkul sahiplerinin TÜFE’nin çok üstünde kira artışı talep ettiklerini belirten küçük işletme sahipleri farkı mecburen müşteriye yansıttıklarını belirterek “Uygun fiyattan alsak da hak etmeyen bir değerden satmak zorunda kalıyoruz” sözleriyle yüksek kiraların maliyetine dikkat çekiyor.
Son dönemde kira bedellerinin esnafın korkulu rüyası haline geldiğini vurgulayan Antalya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (AESOB) Başkanı Adlıhan Dere, “Çoğu esnafımız resmen ailesinin ihtiyaçlarını değil kirayı karşılamak için çalışıyor” ifadelerini kullandı.
Konut kiralarında olduğu gibi ticari gayrimenkullerde de yüzde 25 sınırlama getirilmesi gerektiğini söyleyen Adlıhan Dere, “Herhangi bir düzenleme yapılmadığı için kira artışları tamamen mülk sahibinin inisiyatifine kalmış durumda. Bazı mülk sahipleri vicdanlı davranırken bazıları ne yazık ki çok yüksek zam istiyor. Özellikle de büyük şehirlerdeki esnafımızın bu yüksek kiraları ödemesi mümkün değil” dedi.
AESOB Başkanı Adlıhan Dere, yüksek kiraları karşılayamayan çok sayıda esnafın ya iş yerini kapattığını ya da daha küçük bir dükkâna geçmek zorunda kaldığını vurguladı.
KİRA VERGİSİNİ İŞYERİ SAHİBİ ÖDEMELİ
Esnafın sırtındaki stopaj yükünün de kaldırılmasını isteyen Adlıhan Dere, “Dükkânı kiralık olan esnaf ve sanatkârımız kâr da etse zarar da etse işyeri kirasını ve kiradan doğan stopaj vergisini ödemek zorunda kalıyor. Normalde kira gelirinden doğan vergiyi işyeri sahibinin ödemesi gerekir” açıklamasında bulundu.
KİRA ARTIŞI ÜRÜNE YANSIYAMIYOR
Başkan Dere, son dönemde özellikle KOBİ grubunda kiraların çok yükseldiğini kaydederek, 8-10 bin lira kira ödeyen bir işletmeden 30-40 bin liraya yükseltmesinin istendiğini belirterek, “Kiracı bu kirayı karşılayamadığı zaman mal sahibi yerine daha yüksek fiyatlara kiracı bulabiliyor. Ürün satışı yapan firmalar da kira artışlarını ürünlerine yansıtmakta zorlanıyorlar. Çünkü yansıttıklarında rekabet avantajını kaybediyorlar” ifadelerini kullandı.
Kira artışlarının KOBİ grubunda bazı noktalarda yüzde 400’ü bulabildiğini aktaran Başkan Dere, “Enflasyon olmayan dönemlerde kiralar çok cüzi artardı. Şimdi enflasyon oranında bile zam yapsanız kira bedeli çok yüksek rakamlara çıkıyor. Aynı yeri boşaltıp yeni kiracı bulduğunda mülk sahibi 3-4 katını isteyebiliyor” dedi.
Haber: Yalçın KÜÇÜK