Evler Okul, Ekranlar Sınıf Oldu…

Yeni eğitim yılında evler okul, ekranlar sınıf oldu. Toplumsal-sosyal yaşamın en önemli parçası olan, çocuğun bireysel gelişimine de katkı sunan aktif eğitimden, evin içinde kendi başına ekran karşısında yapılan uzaktan eğitime geçişin beraberinde getirdiği sorunlar görünür olmaya başlandı. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Seher Akbaş uzaktan eğitim sürecinde anne-babalara önerilerde bulundu.

Çin’in Wuhan kentinde Aralık 2019 yılında başlayan ve kısa sürede tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını hepimiz için, özellikle de çocuklar için korkutucu ve belirsizliği olan bir dönem. Bu dönemde yüz yüze eğitim, internet ve TV yayınlarıyla yapılan uzaktan eğitime dönüştü. Pandemi döneminde çocuklar, derslerini alıştıkları sınıf ortamında değil, evlerinde ekran başında yapmaya başladılar. Yeni eğitim yılında evler okul, ekranlar sınıf oldu. Toplumsal-sosyal yaşamın en önemli parçası olan, çocuğun bireysel gelişimine de katkı sunan aktif eğitimden, evin içinde kendi başına ekran karşısında yapılan uzaktan eğitime geçişin beraberinde getirdiği sorunlar görünür olmaya başlandı. Çocuğun uzaktan eğitime katılımı, motivasyonu ile ilgili sorunlar, fiziksel ve ekonomik olanaklarla ilgili sorunlar ve sistemsel sorunlar tartışılmaya başlandı. Tüm bu süreçte anne babalar için uzaktan eğitimde verimliliği arttırmak ve çocuğun derslerinden geri kalmaması için neler yapılabileceği konusu önemli hale geldi.

“Uzaktan eğitimde çocukların dikkati
daha kolay dağılır ve daha çabuk sıkılırlar”

Altınbaş Üniversitesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Seher Akbaş, çocukların uzaktan eğitim sırasında, derse başlamada, ders sırasında yerinde oturmada zorlandıklarını, derse karşı isteksiz olabileceklerini, dikkatlerinin kolayca dağılabileceğini ve derse katılımlarının daha düşük olduğunu söyledi. Bu güçlüklerin çocuk ebeveyn ilişkilerini olumsuz etkilediğine dikkat çeken Prof.Dr. Akbaş, ebeveynlerin çocuklarına karşı uyarılarının ve kontrolünün artması, evde öğretmen rolünü üstlenmesinin bu ilişki sorunlarını artırdığına vurgu yaptı. Ebeveynlerin, çocukların uzaktan eğitim sırasında derse ilgileri ve motivasyon güçlüklerinin farkında olmaları ve bu yüzden çocukların daha yakından takibinin gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Seher Akbaş, “Anne babalar uzaktan eğitim sırasında çocuğun dikkatinin daha kolay dağıldığını ve daha çabuk sıkıldığını bilmelidirler. Çocuğun bireysel özellikleri ve bu zorlu koşulları göz önüne alarak beklentilerini esnek tutmalılar. Ebeveynler bu süreçte öğretmenler ile iş birliği ve iletişimlerini artırmalı, dersi dinlemek için motivasyonu artırıcı çocuğa özgü yöntemler düşünmelidirler” şeklinde konuştu. Prof. Dr. Seher Akbaş, “Dersin başlaması, sonrasında ödevlerin yapımı ve serbest zamanlarda neler yapılacağı planlanmalı, bu planlama aşamasına çocuk da aktif olarak katılmalıdır” dedi. 
Prof. Dr. Seher Akbaş, pandemi süreci ile birlikte çocukların ekran karşısında fazla zaman geçirdiğini, aile içi çatışmalarının, iletişim problemlerinin, sorunlu internet kullanımının arttığını, çocuklarda davranış, uyku ve yeme sorunları yaşadıklarına da dikkat çekerek, “Özellikle özel eğitim ihtiyacı olan, gelişimsel sorunları olan çocukların, tüm bu süreçten daha olumsuz etkilendiğini, bu çocukların var olan ruhsal sorunlarının alevlendiğini ve yeni ek ruhsal sorunlar yaşayabildiklerine” vurgu yaptı. 

“Anne babalar beklentilerini esnek tutmalılar”
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Seher Akbaş uzaktan eğitim sürecinde anne-babalara şu önerilerde bulundu:
-Anne babalar uzaktan eğitim sırasında çocuğun dikkatinin daha kolay dağıldığını ve daha çabuk sıkıldığını bilmelidirler

-Çocuğun bireysel özelliklerine ve bu zorlu koşulları göz önüne alarak beklentilerini esnek tutmalıdırlar

-Öğretmenler ile işbirliği ve iletişimlerini artırılmalı, çocuğun dersi dinlemek için motivasyonunu artırıcı çocuğa özgü yöntemler düşünmelidirler

-Derse başlama, sürdürme, ödev konusunda sorumluluklarını yerine getirmek için çocuklara alan bırakmakla beraber, inisiyatif çocuğa bırakıldığında, derse katılım, sürdürme, odaklanma konusunda daha fazla sorun yaşadıklarından (uzaktan ve daha pasif oldukları bir eğitim modeli, dikkatleri daha kolay dağılıyor ve daha zor motive oluyorlar) ebeveynler çocuğun eğitiminin takipçisi olmalıdırlar. Dersin başlaması ve sonrasında ödev ve serbest zamanda neler yapılacağı planlanmalı, bu planlama aşamasına çocuk aktif katılmalıdır

-Pandemi sürecinde online eğitim haricinde de çocuğun internet başında çok zaman geçirmesi (sorunlu internet kullanımı) çocuğun dikkatini bozar, uzun süre aynı şeye odaklanmayı olumsuz etkiler, hatırlama güçlüklerine neden olur. Bütün bunlar akademik performansı olumsuz etkiler.  Bu durumda ebeveynler kararlı ve tutarlı olarak internet kullanımını sınırlamalıdırlar

-Anne ve baba çocukları ile birlikte zaman geçirme konusunda birlikte program yapmalı, onların kendi başına zaman geçirebilecekleri faaliyetler konusunda yol gösterici ve model olmalıdırlar

-Ebeveynler uzaktan eğitimde, çocuklarına nasıl destek olacakları konusunda zorlanabilirler. Milli Eğitim Bakanlığı’nca, ebeveynlere yönelik çocuklarına uzaktan eğitim desteğini nasıl sağlayacakları konusunda “aile eğitim programları” düzenlenmesinin faydası olacaktır